17. De Vijfde Colonne
Direct bij het begin van de oorlog ontstonden er in het land wilde geruchten. Men vertelde o.a. dat er een geheim verbond was van mensen die de Duitsers zouden gaan helpen. Men noemde dat verbond 'De Vijfde Colonne'.
Die Vijfde Colonne bestond niet echt. Dat idee zat alleen maar in de hoofden van de bevolking. Toch namen leger en politie in het hele land geen risico. Overal werden mensen gearresteerd van wie men dacht dat die vóór de Duitsers zouden zijn. Allereerst leden van de NSB, de Nationaalsocialistische beweging.
NSB
In de jaren 30 was er in Europa een economische crisis. Er waren veel werklozen en er was veel armoe. In die sfeer ontstond een beweging die vond dat alles anders moest, de NSB. De NSB'ers hadden vooral veel kritiek op de communisten en de S.D.A.P. (de voorganger van de PvdA). Hun grote voorbeeld was Duitsland, waar Hitler het voor het zeggen had. De NSB kreeg in Nederland steeds meer aanhang. Vanaf 1933 hadden ze ook een eigen krant: 'Volk en Vaderland'.
Westland en Hoek van Holland
Ook in de tuinbouw ging het die jaren niet best. Voor arme tuinders en middenstanders was de NSB het laatste redmiddel. Met de NSB aan de macht verwachtten ze er weer bovenop te komen. Geregeld kwamen de NSB'ers bij elkaar. In Naaldwijk bijvoorbeeld in hotel 'Torenburg' (hoek Herenstraat - Wilhelminaplein) en in Hoek van Holland in hotel Caland, aan de Nijverheidstraat (daar is nu de Huydecoperstraat). De eigenaar van Hotel Caland was zelf NSB'er en ook Kobussie, z'n huisknecht, hoorde tot die partij.
Arrestaties
Kort na de komst van de Duitse vliegtuigen en de landing van de parachutisten werden de NSB'ers gearresteerd. In Naaldwijk werden ze opgesloten in de militaire politiepost aan het Wilheminaplein 4, in Hoek van Holland in het Fort. Behalve NSB'ers zette de politie ook Duitsers gevangen en mensen die veel handel dreven met Duitsland.
Veel geruchten
Het gonsde die eerste oorlogsdag van de geruchten. Sommige mensen vertrouwden hun eigen buren niet eens. Televisie was er nog niet en de radio gaf maar beperkte informatie. Vaak was die ook nog verkeerd. De mensen moesten het vooral hebben van wat ze hoorden van degenen die 'het weten kunnen'. Dit leidde tot veel misverstanden. Slechts een klein deel van de verhalen was waar, er werd veel bij bedacht. Zo had men in Hoek van Holland en het Westland het idee dat het gebied tussen de Waterweg en Den Haag voor de Duitsers erg belangrijk was en dat er een enorme troepenmacht was geland. In feite ging het maar om een beperkt aantal parachutisten, die ook nog eens verkeerd gedropt waren!
Schoten gehoord, lichten gezien, hakenkruis op raam
In Hoek van Holland gingen er geruchten dat NSB'ers geschoten hadden vanaf de daken in de Scheepvaartstraat en dat er tussen de winkelende mensen in de Prins Hendrikstraat Duitse parachutisten liepen, gekleed in vrouwenkleren. Ook hoorde je er het verhaal over hakenkruisen op de ramen van een man die bij de spoorwegen werkte. In feite ging het om stroken papier die hij tegen de ruiten geplakt had, zodat deze niet zouden breken tijdens de bombardementen. De vorm van die stroken leek een beetje op een hakenkruis (swastika), vandaar. 's Nachts werden er in Hoek van Holland lichtsignalen gezien in de buurt van de katholieke kerk, en vanuit de molen aan de Krimsloot. Er gingen patrouilles op af, maar er werd uiteindelijk niets gevonden. Ook in het Westland groeide de paniek door geruchten en vonden her en der schietpartijen plaats. In een aantal gevallen doordat men zich onterecht bedreigd voelde.
Avondklok
Om ongelukken te voorkomen kondigde de legerleiding op 10 mei een avondklok af. Na 20 uur mocht niemand meer de straat op. De ramen moesten verduisterd worden en mochten na die tijd niet meer open.
Direct bij het begin van de oorlog ontstonden er in het land wilde geruchten. Men vertelde o.a. dat er een geheim verbond was van mensen die de Duitsers zouden gaan helpen. Men noemde dat verbond 'De Vijfde Colonne'.
Die Vijfde Colonne bestond niet echt. Dat idee zat alleen maar in de hoofden van de bevolking. Toch namen leger en politie in het hele land geen risico. Overal werden mensen gearresteerd van wie men dacht dat die vóór de Duitsers zouden zijn. Allereerst leden van de NSB, de Nationaalsocialistische beweging.
NSB
In de jaren 30 was er in Europa een economische crisis. Er waren veel werklozen en er was veel armoe. In die sfeer ontstond een beweging die vond dat alles anders moest, de NSB. De NSB'ers hadden vooral veel kritiek op de communisten en de S.D.A.P. (de voorganger van de PvdA). Hun grote voorbeeld was Duitsland, waar Hitler het voor het zeggen had. De NSB kreeg in Nederland steeds meer aanhang. Vanaf 1933 hadden ze ook een eigen krant: 'Volk en Vaderland'.
Westland en Hoek van Holland
Ook in de tuinbouw ging het die jaren niet best. Voor arme tuinders en middenstanders was de NSB het laatste redmiddel. Met de NSB aan de macht verwachtten ze er weer bovenop te komen. Geregeld kwamen de NSB'ers bij elkaar. In Naaldwijk bijvoorbeeld in hotel 'Torenburg' (hoek Herenstraat - Wilhelminaplein) en in Hoek van Holland in hotel Caland, aan de Nijverheidstraat (daar is nu de Huydecoperstraat). De eigenaar van Hotel Caland was zelf NSB'er en ook Kobussie, z'n huisknecht, hoorde tot die partij.
Arrestaties
Kort na de komst van de Duitse vliegtuigen en de landing van de parachutisten werden de NSB'ers gearresteerd. In Naaldwijk werden ze opgesloten in de militaire politiepost aan het Wilheminaplein 4, in Hoek van Holland in het Fort. Behalve NSB'ers zette de politie ook Duitsers gevangen en mensen die veel handel dreven met Duitsland.
Veel geruchten
Het gonsde die eerste oorlogsdag van de geruchten. Sommige mensen vertrouwden hun eigen buren niet eens. Televisie was er nog niet en de radio gaf maar beperkte informatie. Vaak was die ook nog verkeerd. De mensen moesten het vooral hebben van wat ze hoorden van degenen die 'het weten kunnen'. Dit leidde tot veel misverstanden. Slechts een klein deel van de verhalen was waar, er werd veel bij bedacht. Zo had men in Hoek van Holland en het Westland het idee dat het gebied tussen de Waterweg en Den Haag voor de Duitsers erg belangrijk was en dat er een enorme troepenmacht was geland. In feite ging het maar om een beperkt aantal parachutisten, die ook nog eens verkeerd gedropt waren!
Schoten gehoord, lichten gezien, hakenkruis op raam
In Hoek van Holland gingen er geruchten dat NSB'ers geschoten hadden vanaf de daken in de Scheepvaartstraat en dat er tussen de winkelende mensen in de Prins Hendrikstraat Duitse parachutisten liepen, gekleed in vrouwenkleren. Ook hoorde je er het verhaal over hakenkruisen op de ramen van een man die bij de spoorwegen werkte. In feite ging het om stroken papier die hij tegen de ruiten geplakt had, zodat deze niet zouden breken tijdens de bombardementen. De vorm van die stroken leek een beetje op een hakenkruis (swastika), vandaar. 's Nachts werden er in Hoek van Holland lichtsignalen gezien in de buurt van de katholieke kerk, en vanuit de molen aan de Krimsloot. Er gingen patrouilles op af, maar er werd uiteindelijk niets gevonden. Ook in het Westland groeide de paniek door geruchten en vonden her en der schietpartijen plaats. In een aantal gevallen doordat men zich onterecht bedreigd voelde.
Avondklok
Om ongelukken te voorkomen kondigde de legerleiding op 10 mei een avondklok af. Na 20 uur mocht niemand meer de straat op. De ramen moesten verduisterd worden en mochten na die tijd niet meer open.