Boven Japie Valkhoff in Pschorr
|
08. Muziek in de jaren dertig
In de jaren dertig hadden de meeste gezinnen nog geen radio. Ook de platenspeler was geen gemeengoed. Nederlandstalige artiesten werden dan ook vooral bekend door de voorstellingen waarmee ze door het land trokken. De bekendsten waren uiteindelijk ook te bewonderen op het witte doek. Spraakmakende namen waren: Jean-Louis Pisuisse, Louis Davids, Willy Derby, Lou Bandy, Fien de la Mar, Kees Pruis, Japie Valkhof en Koos Speenhoff. Zij traden o.a. op in Pschorr aan de Coolsingel, één van de vele uitgaansgelegenheden in het Rotterdamse centrum. Daar kwamen ook geregeld radio-uitzendingen vandaan, o.a. met de Ramblers met zang door stadsgenoot Annie de Reuver. Rotterdam had destijds internationale allure. In tal van gelegenheden werd gedanst en er traden ook vaak buitenlandse sterren op zoals Marlene Dietrich, Josephine Backer en Louis Armstrong. (Zie Decor R'dam) Jazz was destijds nieuw en in Rotterdam uiterst populair. Het werd gespeeld en gezongen cafés en theaters en het trok veel liefhebbers uit de omgeving, zoals Den Haag en Leiden. En wie een grammofoonplaat wilde kopen ging naar Willem de Jong in de Passage. (Zie voor liedjes uit deze tijd: Muziekdecor) Musicals, ook zo'n nieuw fenomeen in de jaren dertig. Radiobezitters hoorden er over via populaire buitenlandse radiozenders, zoals de BBC. Daar waren liedjes te horen uit musical als Porgy & Bess. Kortom ook voor de muziekgeschiedenis waren de jaren dertig een intrigerende periode. Met name de omstandigheden waaronder het een en ander plaatsvond, is een werkstuk waard. Het ging allemaal zo anders dan nu! Suggesties Ga eens op zoek naar Nederlandstalige artiesten uit de jaren dertig, zie boven. Maak een overzicht van de liedjes die ze zongen en bestudeer de teksten. Zijn er liedjes bij nu die je nu nog geregeld hoort? Geef extra aandacht aan de liedjes Droomland en Mensch durf te leven. Is de inhoud nog actueel? Door welke zangers zijn ze recent nog gezongen? Welke van de artiesten kwamen uit Rotterdam? Wie van hen wordt in de stad geëerd met een monument? Vooral Japie Valkhoff is een onderzoekje waard. Nu vooral bekend van Hand in hand kameraden, maar destijds in Rotterdam een jazzpionier. Maak een overzicht van de muziek- en dansgelegenheden in het vooroorlogse Rotterdam. Welke artiesten traden daar zoal op? Een goed beeld van de uitgaanssfeer destijds vind je in afleveringen van het Rotterdamsch Dagblad (Gemeente-archief R'dam). Andere goede bronnen: Geheugen van Nederland, de geschiedenissite Andere Tijden en de database van Eye in Amsterdam. Zoals je leest in Hoekse luchten waren er destijds ook veel soldatenliedjes te horen. Een deel van de liedjes kwam uit Kobus Kuch, een wekelijks komisch radioprogramma van de KRO. Maak een analyse van de inhoud van deze liedjes. Google naar filmmuziek en musicals uit de jaren dertig en ga na welke daarvan momenteel nog te zien zijn in een moderne versie. |